از کجا تا به کجا!

1- 

اعتماد السلطنه در روزنامه خاطرات - خاطرات خصوصی   ِروزانه

15 سال است که من به شاه درس فرانسه می گویم. 10 سال پیش ار من , معتمدالملک و پیش از او حکیم ارنست کلوکه , و در زمان ولیعهدی و ایالت تبریز جمع دیگر به شاه درس داده بودند.

ماشاء الله شاه از  شدت کار یا پپریشانی هیچ فرانسه نمی دانند. زیرا که مثل سایر کارها از اصولش بر نمی آیند.

و در جای دیگر : شاه سی سال متصل درس می خوانند هنوز نمی توانند مکالمه کنند.

2- 

اعتماد السلطنه در المآثر و الآثار - تاریخ رسمی :
تکلم خسروانی در کمال فصاحت و منتهای بلاغت و از السنه ی خارجه زبان فرانسه را در کمال خوبی می دانند و زیاده از سی هزار لغت در خاطر دارند و به این زبان هم سخن می گویند و هم می نویسند و هر کتاب و مطلب مشکلی را بدون معاونت مترجم و کتاب لغت تلفظ می نمایند.

*مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی - سید جواد طباطبایی